ကုန္းေဘာင္ေခတ္က သိပၸံပညာဘာသာျပန္စာအုပ္မ်ား

မင္းတုန္းမင္းနန္းတက္ျပီး မႀကာခင္မွာပဲ ကေနာင္မင္းသားႀကီးနဲ႔ ေယာ
အတြင္း၀န္ဦးဖုိးလႈိင္တုိ႔ဟာထူးခြ်န္ထက္ျမက္တဲ႔ ျမန္မာလူငယ္အခ်ိဳ႔ကုိ
ေရြးခ်ယ္ျပီး အဲဒီေခတ္က ေခတ္မီႏုိင္ငံ

မ်ားျဖစ္ႀကတဲ႔အဂၤလန္၊ အီတလီ၊
ျပင္သစ္ စတဲ႔ႏုိင္ငံေတြကုိ ပညာေတာ္သင္မ်ားအျဖစ္ ေစလႊတ္ခဲ႔ပါတယ္။

အဲဒီပညာေတာ္သင္ေတြဟာ ႏုိင္ငံအသီးသီးမွာ ေခတ္မီပညာရပ္မ်ား သင္ႀကားျပီး ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ျပန္လည္ေရာက္ရွ ိလာတဲ႔အခါ ကေနာင္
မင္းသားႀကီးက ၄င္းတုိ႔ တတ္ေျမာက္ခဲ႔တဲ႔ ပညာရပ္အသီးသီးကုိ ျမန္မာ
ဘာသာျပန္ဆုိေရးသားဖုိ႔ အမိန္႔ရွိတာေႀကာင္႔ ပညာရပ္ေပါင္းမ်ားစြာကုိ အသီးသီးဘာသာျပန္ဆုိေရးသားခဲ႔ႀကပါတယ္။ ကုန္းေဘာင္ေခတ္က သိပၸံပညာဘာသာျပန္စာအုပ္မ်ား မင္းတုန္းမင္းနန္းတက္ျပီး မႀကာခင္မွာပဲ ကေနာင္မင္းသားႀကီးနဲ႔ ေယာအတြင္း၀န္ဦးဖုိးလႈိင္တုိ႔ဟာထူးခြ်န္ထက္ျမက္တဲ
႔ ျမန္မာလူငယ္အခ်ိဳ႔ကုိ ေရြးခ်ယ္ျပီး အဲဒီေခတ္က ေခတ္မီႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ႀကတဲ႔ အဂၤလန္၊ အီတလီ၊ ျပင္သစ္ စတဲ႔ႏုိင္ငံေတြကုိ ပညာေတာ္သင္မ်ားအျဖစ္
ေစလႊတ္ခဲ႔ပါတယ္။

အဲဒီပညာေတာ္သင္ေတြဟာ ႏုိင္ငံအသီးသီးမွာ ေခတ္မီပညာရပ္မ်ား သင္ႀကားျပီး ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာတဲ႔အခါ ကေနာင္
မင္းသားႀကီးက ၄င္းတုိ႔ တတ္ေျမာက္ခဲ႔တဲ႔ ပညာရပ္အသီးသီးကုိ
ျမန္မာဘာသာျပန္ဆုိေရးသားဖုိ႔ အမိန္႔ရွိတာေႀကာင္႔ ပညာရပ္ေပါင္းမ်ား
စြာကုိ အသီးသီးဘာသာျပန္ဆုိေရးသားခဲ႔ႀကပါတယ္။

အဲဒီဘာသာျပန္စာအုပ္စာရင္းကေတာ႔ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္ပါတယ္။
(၁) မဟာပထ၀ီေျမႀကီး၏ အျခင္းအရာကုိ ျပဆုိေသာ ဂ်ီေအာ္ေလာ္ဂီ
(Geology)စာအုပ္၊
(၂) ေရႊေက်ာက္၊ ေငြေက်ာက္၊ သံေက်ာက္၊ ေႀကးေက်ာက္၊ ခဲေက်ာက္၊ ကန္႔ေက်ာက္၊ ထုံးေက်ာက္၊ ပတၱျမားစိန္ေက်ာက္မွစျပီး ခပ္သိမ္းေသာ
ေက်ာက္မ်ိဳးကုိ ျပဆုိရာျဖစ္ေသာ မင္နေရာ္ေလာ္ဂီ(Mineralogy)စာအုပ္၊
(၃) အရပ္ရပ္ တုိင္းျပည္ျမိဳ႔ရြာ ေျမမ်က္ႏွာ၌ ေပါက္ေရာက္သည္႔ သစ္ပင္မ်ိဳးကို ျပဆုိသည္႔ ဘုိတနီ(Botany)စာအုပ္၊
(၄) ကုန္းေနေရေန သားငါးတိရစၦာန္မ်ိဳးကုိ ျပဆုိသည္႔ ဇူးေအာ္ေလာ္ဂီ
(Zoology)စာအုပ္၊
(၅) ကိုယ္ခႏၶာ၌ ၃၂ေကာ႒ာသအစည္းအေ၀း စသည္ကုိ ျပဆုိရာျဖစ္ေသာ အင္နာတမီ(Anatomy)စာအုပ္၊
(၆) အသက္ရွိသည္႔ လူသတၱ၀ါ တိရစာၦန္ သစ္ပင္တုိ႔၌ မည္သည္႔ဓာတ္
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသည္ကုိ ျပဆုိရာျဖစ္ေသာ ဖီးဇီေယာ္ေလာ္ဂီ(Physiology)
စာအုပ္၊
(၇) ဘိေႏၶာေဆးမ်ိဳး ေဖာ္နည္းစပ္နည္း၊ ေႀကြမ်ိဳး ေျမမ်ိဳး ဖန္မ်ိဳး မွန္မ်ိဳး အသုံးအေဆာင္၊ ေရႊေရာင္ ေငြေရာင္ အနီ အ၀ါ အစိမ္း အျပာ စေသာ အေရာင္မ်ိဳး၊ ကန္႔ျပန္ ယမ္းျပန္ အရက္ျပန္မွစျပီး ေရျပန္အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ေသမ်ိဳး၊ စားေကာင္းေသာက္ဖြယ္၊ ရသအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ သားေရအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ မုိးႀကိဳးစက္ေႀကးနန္း၊ ဓာတ္ပုံကူးနည္း၊ မိုးခ်ိန္ ေလခ်ိန္ ေရခ်ိန္ အခုိးခ်ိန္ မီးခ်ိန္ စေသာ ျပဒါး ဖန္ေခ်ာင္ အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ေက်ာက္မီးေသြးတူးေဖာ္ႏွပ္
လုပ္နည္း၊ ၄င္းအခုိးျဖင္႔ ဓာတ္မီးထြန္းနည္း၊ သံအမ်ိဳးမ်ိဳး စေသာ လုပ္နည္းမ်ားကုိ ျပဆုိသည္႔ ဟင္မစၥရီ(Chemistry)စာအုပ္၊
(၈) ေရာဂါမ်ိဳး ကုသနည္း အျခင္းအရာကုိ ျပဆုိေသာ ဖီးစစ္ကက္
(Physics)စာအုပ္၊
(၉) ဟစၥထရီ(History)က်မ္း အ၀င္ျဖစ္ေသာ လူမ်ိဳးကုိ ျပဆုိသည္႔ နာခ်ရက္ဟစၥရီ(Natural History)စာအုပ္၊
(၁၀) မင္းတုိ႔အစဥ္ အျဖစ္အပ်က္ကုိ ျပဆုိေသာ ေမာရက္ဟစၥရီ(Moral History)စာအုပ္၊
(၁၁) တုိင္းျပည္ႏုိင္ငံ ကြ်န္းႀကီးကြ်န္းငယ္ ေတာေတာင္ ျမစ္ ပင္လယ္ သမုဒၵရာမ်ားကုိ ျပဆုိရာျဖစ္ေသာ ေဂ်ာ္ဂရဘီ(Geography)စာအုပ္၊
(၁၂) မက္သင္မက္တိတ္(Mathematics)က်မ္းအ၀င္ျဖစ္ေသာ
ေရႊတြက္၊ ေငြတြက္၊ အစိပ္ဂဏန္း၊ ဆယ္လီစိပ္ဂဏန္း၊ သုံးခ်က္ဂဏန္း၊ ၀င္မူလ၊ ဃနမူလမွ စျပီး အရပ္ရပ္ တြက္ပုံမ်ိဳးကုိ ျပဆုိသည္႔ ဂဏန္း
တြက္နည္းအရိသမတိတ္(Arithmetic)စာအုပ္၊
(၁၃) မ်ဥ္းတြန္႔၊ မ်ဥ္းေျဖာင္႔၊ မ်ဥ္းေကာက္၊ စက္၀န္း၊ ၃ေထာင္႔ ၃နား၊ ၄ေထာင္႔ ၄နား၊ ၅ေထာင္႔ ၅နားမွ စျပီး မ်က္ႏွာျပင္၌ ျဖစ္သည္႔ အရပ္ရပ္
ပုံမ်ိဳးကုိ အနားခ်င္း၊ ေထာင္႔အသၤာခ်င္း၊ ဖလကြက္ျခင္း၊ ႏႈိင္းရွည္ျပီး
ေရတြက္နည္းမ်ားႏွင္႔တကြ သဘာ၀ဓမၼအားျဖင္႔ ျဖစ္ရျဖစ္ေႀကာင္း အရင္းမူလကုိ ျပဆုိသည္႔ ပေလ ေဂ်ာ္မက္ထရီ(Plane Geometry)စာအုပ္၊
(၁၄) ထုလုံး၊ ၃ေထာင္႔ ၄ေထာင္႔ ၅ေထာင္႔မွ စျပီး တစ္ခဲနက္ထုပါသည္႔ ပုံမ်ိဳးတုိ႔၏ ျဖစ္ရာျဖစ္ေႀကာင္း အရင္းမူလကုိ ျပဆုိေသာ ေစာလစ္
ေဂ်ာ္မက္ထရီ(Solid Geometry)စာအုပ္၊ (၁၅) စက္၀န္း၊ ၃ေထာင္႔ ၃နား၊ ၄ေထာင္႔ ၄နားမွ စျပီး ေကာင္းကင္ကဲ႔သုိ႔ ခုံးေသာ အျမင္႔ရွိေသာ အရာဌာနတုိ႔၌ ျဖစ္သည္႔ ပုံမ်ိဳးတုိ႔၏ ျဖစ္ရာျဖစ္ေႀကာင္း အရင္းမူလကုိ
ျပဆုိေသာ စဖက္ရစ္ကတ္ ေဂ်ာ္မက္ထရီ(Spherical Geometry)စာအုပ္၊
(၁၆) ဂဏန္းႏွင္႔ေရတြက္သည္႔ အရပ္ရပ္ တြက္နည္းတြက္ပုံမ်ားမွာ အကၡရာကုိ ဂဏန္းအမွတ္ထားျပီး တြက္သည္မ်ားကုိ ျပဆုိသည္႔ အာဂ်ီဘရ(Algebra)စာအုပ္၊
(၁၇) စက္၀န္း၊ ၃ေထာင္႔ ၃နား၊ ၄ေထာင္႔ ၄နား၊ အလုံးပုံ၊ အခုံးပုံ၊ အုပ္ေဆာင္းပုံ၊ ေျပာင္းပုံ၊ စည္ပုံ။ ဇယားပုံ၊ ၃ေျမွာင္႔ ၄ေျမွာင္႔ ၅ေျမွာင္႔ပုံ စေသာ အရပ္ရပ္ပုံမ်ိဳးတြင္ အလ်ား အနံ အေစာက္ တုိင္းျပီး လက္သစ္ စတုရမ္း၊ မုိက္ စတုရမ္း၊ ေထာင္ စတုရမ္း၊ တာ စတုရမ္း၊ မ်က္ႏွာျပင္ ဖလကြက္၊ တခဲနက္ ထုကြက္ တြက္နည္းမ်ားကုိ ျပဆုိသည္႔ မင္စေရရွန္း
(Mensuration)စာအုပ္၊
(၁၈) တုိက္အိမ္၊ သေဘၤာ၊ ေလွ၊ သမၺာန္၊ ဥမင္၊ တံတားမွ စျပီး သံ သစ္ ပ်ဥ္ အုတ္ ေက်ာက္ တုိ႔ျဖင္႔ လုပ္ေဆာင္သည္႔ အေဆာက္အဦးမ်ားကုိ ျပဆုိသည္႔ အာရကက္စ္တကၠခ်ား(Architecture)ေခၚ ဗိသုကာပညာစာအုပ္၊
(၁၉) တုိက္အိမ္၊ အေဆာက္အဦး၊ သစ္ပင္ေတာေတာင္၊ ေျမမ်က္ႏွာ၊ ပင္လယ္သမုဒၵရာ စသည္႔တုိ႔၌ အလ်ား အနံ အက်ဥ္း အက်ယ္ အနိမ္႔ အျမင္႔ အကြာ အေ၀းမ်ားကုိ မွန္ကန္သိသာေအာင္ တုိင္း ခ်ိန္ တြက္နည္း အရင္းမူလကုိ ျပဆိုသည္႔ ပေလး ထရစ္ဂေနာ္မက္ထရီ(Plane Trigonometry)စာအုပ္၊
(၂၀) ေကာင္းကင္ကဲ႔သုိ႔ ခုံးေသာ ျမင္႔ေသာ အရာဌာနတုိ႔၌ ျဖစ္ေသာ ပုံမ်ိဳးတုိ႔တြင္ အလ်ား အနံ ေထာင္႔ အသၤာ၊ အကြာ အေ၀း အခ်င္း အနိမ္႔ အျမင္႔ လုံးပတ္ စသည္မ်ားကုိ တြက္စစ္ျပဆုိသည္႔ စဖစ္ရစ္ကက္ ထရစ္ဂေနာ္မက္ထရီ(Spherical Trigonometry)စာအုပ္၊
(၂၁) ေန လ ျဂိဳလ္ နကၡတ္တာရာ ႀကယ္တံခြန္ မွစျပီး ေကာင္းကင္၌ တည္သည္႔အရာမ်ားကုိ တြက္စစ္ျပဆုိသည္႔ အစထေရာ္ေနာ္မီး
(Astronomy) ေခၚ ေဗဒင္လက္ရုိးစာအုပ္၊
(၂၂) ကုန္း လမ္းမထင္သည္႔ ပင္လယ္သမုဒၵရာ၌ ေန လ ျဂိဳလ္ နကၡတ္
တာရာကုိ တုိင္း ခ်ိန္ တြက္ စစ္ျပီး လုိရာ ျမိဳ႔ ရြာ ဆိပ္ကမ္းသုိ႔ ေရာက္ေအာင္ သေဘၤာသြားနည္းကုိ ျပဆုိသည္႔ နာဘစ္ေဂးရွန္း(Navigation)စာအုပ္၊
(၂၃) ဗုံး အေျမာက္ ေသနတ္ မီးက်ည္ စေသာ လက္နက္မ်ိဳးကုိ ပစ္လႊတ္နည္း၊ ခံျမိဳ႔ တည္ေဆာက္နည္း စေသာ စစ္ေရး စစ္မႈႏွင္႔ စပ္ဆုိင္ေသာ ဗ်ဴဟာအမ်ိဳးမ်ိဳးကုိ ျပဆုိသည္႔ မစ္လစ္ထရီ(Military Science)စာအုပ္၊
(၂၄) နာရီ ႀကီး ငယ္ စက္၊ ထည္မ်ိဳး အုပ္မ်ိဳး အသုံးအေဆာင္ ရက္လုပ္
သည္႔စက္၊ မီးသေဘၤာစက္၊ မီးရထားစက္ မွစျပီး အရပ္ရပ္ ကုန္းစက္
ေရစက္မ်ားကုိ ျပဆုိသည္႔ မစ္ရွင္နရီ(Machinery)စာအုပ္.........
စေသာအားျဖင္႔ ပညာရပ္စာအုပ္မ်ားစြာ ဘာသာျပန္ဆုိခဲ႔ႀကပါတယ္။ ကုန္းေဘာင္ေခတ္က ဘာသာျပန္ခဲ႔တဲ႔ အေနာက္တုိင္းသိပၸံပညာစာအုပ္
စာရင္းတဲ႔။ မ်ားလုိက္တဲ႔ပညာရပ္ေတြ၊ ဘာသာျပန္ႏုိင္ျပီဆုိမွေတာ႔ တတ္ေျမာက္ေနႀကျပီလုိ႔ ယူဆလုိ႔ ရေနျပီပဲ။ အဲဒီေခတ္အခါက အေနာက္တုိင္းမွ ပညာဗဟုသုတ အလင္းေရာင္ကုိရေအာင္ ေရွးဦးစြာ
ႀကိဳးပမ္းခဲ႔ႀကတဲ႔ ေရွးျမန္မာေတြ ဘယ္လုိအဆင္႔အတန္းထိ ေရာက္
ခဲ႔တယ္ဆုိတာ ထင္းထင္းႀကီးေပၚလြင္ေစခဲ႔ျပီပဲ။ ပန္းတဥ္း၀န္ေထာက္၊ ဖန္ခ်က္၀န္ေထာက္၊ သံခ်က္၀န္တုိ႔ကေတာ႔ ပညာလမ္းကုိ ေရွးဦးစြာ ညႊန္ျပခဲ႔တဲ႔ အဲဒီေခတ္အခါက ထင္ရွားတဲ႔ ပညာတတ္လူငယ္ေတြျဖစ္ႀက
ပါတယ္။

ကေနာင္မင္းသားႀကီးနဲ႔ပူးေပါင္းႀကိဳးပမ္းခဲ႔ႀကတဲ႔ ထုိထုိေသာပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားရဲ႔ ဥာဏ္အေျမာ္အျမင္၊ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈေတြကေတာ႔ အာရွမွာ ဘယ္ႏုိင္ငံ
သမုိင္းႏွင္႔ ယွဥ္ယွဥ္ နိမ္႔က်မယ္ မထင္ပါဘူး။ သူ႔ေခတ္သူ႔အခါ အသီးသီးက
ႏုိင္ငံအတြက္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ခဲ႔ႀကတဲ႔သူတုိင္းကုိ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔
ေႏွာင္းလူေတြအေနနဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳ ဂုဏ္ယူေလးစားႀကရေပလိမ္႔မယ္။ (ဆရာေမာင္ထင္ေရးသားတဲ႔ ေယာမင္းႀကီးဦးဖုိးလႈိင္အတၱဳပၸတၱိႏွင္႔ ရာဇဓမၼသဂၤဟက်မ္းမွ အခ်က္အလက္မ်ားကုိ ထုတ္ႏႈတ္ေရးသားပါတယ္။)

**မင္းအရိပ္**